Home → Thema’s & Lessen voor groep 1/2 → Samen beslissen →

Nieuw project opstarten

De groep, Samen beslissen, Een nieuw project opstarten – een serie activiteiten

‘We willen graag échte spullen.’

Kern: De leerlingen worden betrokken in de keuzes voor vorm en inhoud van een thema of hoek.

Deze activiteitenreeks is ontleend aan het artikel ‘Huis te koop’ door Isabelle Vingerhoets in Zone, jaargang 4, nummer 1, 2005, pagina 11-14.

Specifieke doelen Sociale competentie:

De leerlingen ervaren dat hun bijdrage ertoe doet voor de inrichting van hun klas
Ze houden rekening met elkaars wensen en verschillen in inbreng
Ze voelen zich mede verantwoordelijk voor de klassenomgeving

Taal: Tussendoelen EN
Deelname aan gesprekken:
De leerlingen verwoorden hun gedachten, ervaringen en wensen
Onderhandelen over betekenissen:
Wat hoort er bij een huis?
Woordenschat
De leerlingen leren en gebruiken woorden binnen de betekenisvelden: huizen, wonen, keuken, slaapkamer, huizenverkoop.
Functioneel ‘schrijven’ en ‘lezen’:
De leerlingen ‘lezen’ folders / tijdschriften / boeken over hun thema en ‘schrijven’ een brief aan de ouders.

Middelen
Folders, tijdschriften en boeken rond het thema van de nieuwe hoek
Een digitale foto camera
Papier en teken / schrijfgerei
Computer en printer
Weblog van de klas

Vooraf
Zorg voor een weblog voor de klas, via de school of bv. Maxclass (zie: www.maxclass.nl). Informeer de ouders en maak hen lid van de besloten groep.
Introduceer, zo nodig, de digitale foto camera en laat de leerlingen ermee oefenen.
Kies een hoek van de klas die je wilt inrichten voor een nieuw thema of die aan verversing toe is. Ontruim de hoek of trek op een andere manier de aandacht van leerlingen, zodat ze betrokken raken bij het idee van nieuwe mogelijkheden.

De leerkracht van groep 1 / 2, Yvette Wehnes, wil het spel in de huishoek een nieuwe impuls geven door de hoek interessanter en uitdagender te maken. Bovendien wil ze voldoende ruimte hebben om zelf met de kinderen samen te kunnen spelen. Ze besluit het rigoreus aan te pakken. De stoeltjes gaan naar het magazijn en de andere ‘oude’ spullen pak Yvette in in vier verhuisdozen. De ramen en deur plakt ze met kranten af, en voor het huis komt een bord te staan met ‘Te Koop’. Zodra de kleuters de volgende ochtend de klas inkomen willen ze weten wat er aan de hand was. Hun nieuwsgierigheid is direct gewekt. In het kringgesprek wordt al snel duidelijk dat alle kleuters een nieuw huis willen. Juf Yvette heeft huizenfolders meegebracht die de leerlingen kunnen bekijken.
In de vervolg-kring bespreken de leerlingen wat je zoal in een huis aantreft: een huiskamer, keuken, slaapkamer en buiten misschien ook een tuin. De leerlingen willen graag een nieuw huis in de huishoek. De conciërge speelt voor makelaar en de koop wordt gesloten. Alle leerlingen ondertekenen het koopcontact.
Het huis is nog leeg, en de leerkracht vraagt de kinderen hoe ze het huis zouden willen indelen. Ter inspiratie heeft Yvette een paar woontijdschriften en folders van meubelbedrijven klaargelegd. Een aantal kinderen maakt een tekening met hun plan. De indelingen worden in de kring besproken en de leerlingen beslissen samen over de ruimtes.
Dan wacht de inrichting. De verhuisdozen worden erbij gehaald en de leerlingen beslissen samen welke de spullen uit de verhuisdozen nog bruikbaar zijn, en welke nieuwe dingen ze er nog bij willen.
Omdat de ruimte niet zo groot is, stelt Yvette voor om de keuken en de woonkamer, een wens van de meeste kinderen, te combineren tot een woonkeuken. Geld voor de inrichting is er niet. Een leerling bedenkt dat iedereen aan zijn ouders kan vragen of zij spullen over hebben voor de huishoek. Iedereen is het erover eens dat échte huishoudelijke voorwerpen leuker zijn om mee te spelen dan speelgoed. Samen met juf Yvette schrijven ze een brief aan de ouders. Door de verhalen van de kinderen zijn die ook enthousiast geworden. Er komt van alles binnen, waaronder een niet-werkend gasstel en een kapotte magnetron. Om het spel van de kinderen te verrijken speelt juf Yvette de eerste weken intensief mee. Ze bespreekt de rollen van huisgenoten en wat je nodig hebt om een taart te bakken. Dat geeft het spel structuur. Nog interessanter wordt het, als juf Yvette voorstelt om in de klas écht te gaan koken. Ze bakken samen pannenkoeken, maken tosti’s, zetten thee en smeren boterhammen. In de huishoek spelen de leerlingen die activiteiten na. Hun spel wordt steeds rijker en de handelingen worden gerichter. Na een paar weken oppert een leerling dat ze ook een slaapkamer nodig hebben. Dat is een nieuwe bron van uitwisseling. De leerlingen vertellen en tekenen hoe hun eigen slaapkamer eruit ziet, en samen beslissen ze wat er in hun klassen-slaapkamer moet komen. Naast een bed, een stoel en een nachtkastje komen er ook knuffels, boekjes en spelletjes in te liggen. En pyama’s natuurlijk. De nieuwe huishoek met de woonkeuken én slaapkamer wordt een geweldige hit.
Ook juf Yvette is heel tevreden. Doordat de leerlingen hebben meegedacht en beslist, is de nieuwe huishoek ook echt van hen en voelt ieder zich verantwoordelijk om hem netjes te houden. ‘Het spel verloopt echt beter dan eerst. De kinderen kunnen nu ook goed verwoorden wat ze hebben gespeeld in de hoek. Het is net een echt huis’. (Bron: Zone jaargang 4, nummer 1, pag. 11-14)

Kringgesprek: Intro

Vraag de leerlingen wat hen opvalt in de klas, wat is er verdwenen? Laat hen vervolgens bedenken wat er in die hoek zou kunnen komen. Reageer op de wenselijkheid / mogelijkheden (een boomhut hoort buiten op het speelplein, ,b en ). Doe zelf ook een voorstel. Sluit daarbij zo mogelijk aan bij een spannende verandering in de buurt, zoals een pasgeboren konijntje op de kinderboerderij (thema: dieren verzorgen), nieuwbouw in de buurt (thema: een bouwbedrijfje, wat is daarvoor nodig?) of de herinrichting van een plantsoen (thema: planten / het tuincentrum). Inventariseer de ideeën; schrijf ze voor iedereen zichtbaar op een lijst, geïllustreerd met een foto. Stop als er zo’n 5 suggesties zijn, anders wordt het moeilijk kiezen. Geef de leerlingen om de beurt de gelegenheid hun eerste keus te noemen en scoor met streepjes op de lijst. Laat de meest dominante kinderen even wachten, om te voorkomen dat anderen hen gaan nazeggen. Vraag meteen ook waarom die leerling juist die hoek graag zou willen.
Stel vast welke hoek het meeste stemmen kreeg. Benadruk daarbij dat de klas sámen heeft beslist; de hoeken die nu niet gekozen zijn, kunnen een volgende keer weer meedoen.
Kondig aan dat de leerlingen de volgende dag gaan bedenken hoe de hoek eruit moet zien en welke spullen er nodig zijn.

Hoek ontwerpen

Leg tijdschriften, folders, prentenboeken en informatieve boeken klaar over het thema dat de leerlingen gekozen hebben, bijvoorbeeld materiaal over (huis) dieren / de kinderboerderij of tuinmagazines / folders van tuincentra / plantenboeken.
De leerlingen die dat willen maken in tweetallen een tekening van de nieuwe hoek en van de spullen die daarbij nodig zijn. Laat zo mogelijk de jongste kleuters een leerling van groep 2 kiezen om mee samen te werken. Loop rond en noteer bij de tekeningen wat de leerlingen erover te zeggen hebben.

Presentatie in de kring

Laat de tweetallen hun tekening tonen en erbij vertellen. Schrijf ondertussen de voorwerpen die de leerlingen noemen op het bord.
Bekijk de lijst met spullen en vraag de leerlingen waar ze die voorwerpen zouden kunnen vinden. Vraag hen ook of ze zelf iets hebben wat in de hoek past, of dat er thuis iets is dat hun ouders misschien willen uitlenen. Schrijf samen met de leerlingen een brief aan de ouders, typ hem op de computer en geef hem diezelfde dag mee.

Kringgesprek: Wat is er nodig?

Zorg zelf voor het eerste materiaal. Bekijk met de leerlingen welke spullen er al zijn, en hoe je daarmee zou kunnen spelen. Besteed daarbij veel aandacht aan de rollen in die omgeving (dierenverzorgers die dieren eten geven en hokken schoonmaken of caissières, plantenverzorgers en klanten in een tuincentrum). Noteer welke extra attributen daarvoor nodig zijn, zoals hokken voor de dieren, borstels, voederbakjes of een kassa, boodschappenmandjes, gieters en nepgeld).
Richt de hoek in zoveel mogelijk met echte voorwerpen.

Verwerking in groepjes

Laat de leerlingen in drie- of viertallen de hoek verkennen. Speel zelf mee en laat uitkomen welke gesprekken en handelingen bij de omgeving en de spullen passen. Gebruik daarbij zoveel mogelijk relevante woorden. Bied de woorden aan volgens het ‘viertakt-model’ : voorbewerken, semantiseren (door uitbeelden, uitleggen en uitbreiden), consolideren en controleren (raadpleeg eventueel www.taalschat.com/viertaktvanverhallen.pdf)

Kringgesprek: Netjes houden

Bespreek met de leerlingen of ze tevreden zijn over de hoek. Hebben ze suggesties voor veranderingen? Vinden de anderen dat ook een goed idee? Laat hen ook bedenken hoe ze de hoek netjes kunnen houden. Vraag of er leerlingen zijn die er extra op willen letten of de nieuwe hoek goed is opgeruimd. Maak een lijst met de kandidaten in tweetallen en vraag de leerlingen wanneer ze checken of de hoek netjes is, bijvoorbeeld na het hoekenwerk, of aan het eind van de dag. Laat de leerlingen samen beslissen wat er moet gebeuren, als de hoek niet helemaal netjes is.

Verwerking: Opruim-plattegrond maken

Vraag de leerlingen of ze ideeën hebben voor het opruimen. Dat doen steeds andere leerlingen, en die moeten weten waar alles moet staan of liggen. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat iedereen precies weet waar alles moet staan of liggen?
Help de leerlingen op weg om de inrichting in te tekenen op een plattegrond van de hoek, of is het misschien makkelijker met een paar foto’s? Laat hen de plattegrond en / of de foto’s maken, en hang ze in de hoek.
Bespreek de komende tijd na het opruimen of het goed ging en hoe de leerlingen wisten waar alle spullen naar toe moesten.

Presentatie

Stel de leerlingen voor om een verslag te maken van de nieuwe hoek / het thema, met foto’s en een tekst. Die komt op het weblog van de klas.
Verdeel de leerlingen in tweetallen. Laat de jongste kleuters een oudste kiezen. Maak met de klas een lijst van alle dingen die rond het project / de hoek gefotografeerd kunnen worden. Wat kun je in de hoek doen? Welke spullen zijn belangrijk? Wat vind je er het ;leukst om te spelen? Hoe gaat het met opruimen? Zorg ervoor dat er net iets meer onderwerpen zijn dan tweetallen, dan heeft iedereen iets te kiezen en kunnen de leerlingen samen beslissen wat ze het belangrijkst vinden om te laten zien. Misschien vinden ze het leuk om een paar klasgenoten te fotograferen die in de hoek aan het spelen zijn. Zie er dan wel op toe dat er steeds andere kinderen op komen te staan.
Ieder tweetal bedenkt een zin bij de eigen foto en schrijft / typt die met hulp op in de computer.
Zet alle foto’s en teksten in een diashow, bijvoorbeeld Powerpoint.
Maak een link naar de diashow op het weblog van de klas.
Vraag de leerlingen om te helpen bij het schrijven van een brief aan de ouders om te zeggen dat ze op het weblog kunnen kijken om de nieuwe hoek / het themaverslag te bekijken.