Juf wil niet luisteren

Home → Thema’s & Lessen voor groep 1/2 → Sociale dilemma’s: poppenverhalen →

 

Juf wil niet luisteren

Identiteit / sociale dilemma’s / juf wil niet luisteren – Afmaakverhaal met poppen

‘We moeten het van juf zelf oplossen…’

Kern: De leerlingen bedenken wat ze kunnen doen in een lastige sociale situatie

Thema: strubbelingetjes zelf oplossen.

Specifieke doelen Sociale competentie:

  • De leerlingen krijgen inzicht in het effect van eigen handelen op anderen
  • Ze ontlenen zelfvertrouwen aan het besef dat ze positief kunnen bijdragen aan het groepsproces
  • Ze kunnen zich verplaatsen in het standpunt van een ander
  • Ze krijgen handelingsalternatieven aangereikt door klasgenoten en oefenen daarmee

Taal: tussendoelen EN
Kinderen hebben een positief zelfbeeld als spreker en luisteraar
In het poppenspel voelen de leerlingen zich vrij om te spreken en te handelen
Het verwoorden van gedachten en denkvragen
De leerlingen verwoorden hun motieven voor gedrag
Het gebruik van complexe taalfuncties (redeneren, vergelijken, concluderen)
De leerlingen zien in dat er in iedere sociale situatie meerdere handelingsalternatieven zijn
Reflectie op communicatie
De leerlingen leren vaste taalpatronen in alledaagse situaties herkennen; ze oefenen met verschillende communicatiestijlen
Leerlingen kunnen hun mening geven
De leerlingen verwoorden wat zij zouden doen in verschillende sociale situaties en geven feed-back op de reacties van klasgenoten
Het taalgebruik non-verbaal ondersteunen
De leerlingen realiseren zich wat het effect kan zijn van woordkeuze, intonatie, lichaamshouding en volume

Middelen
Popjes Lisa, Afra, Dora, Amir, Farik, Mini en juf. (Zie voor de aanschaf van poppenhuispoppen bij verhaal 1, De Emmer, onder Middelen.)
Stickers met de namen van de kind-poppen.
Videocamera of fototoestel
Een weblog voor de klas

Vooraf
Lees het verhaaltje en oefen de scene met de poppen.

Organisatie
Groepje van 2 tot 4 leerlingen, plm 20 minuten.
Speel bij het afmaken zelf de juf, dan kun je het spel richting geven en de leerlingen stimuleren om nog andere oplossingen te bedenken.

Inhoud

1. Verhaal vertellen en bespreken

Vertel de leerlingen dat je een paar hele korte verhaaltjes gaat vertellen, en dat ze nog niet helemaal af zijn. Vraag hun hulp bij het bedenken hoe ze aflopen. Stel per scene eerst de popjes voor die erin meedoen en noem hun namen.
Beeld de scènes een voor een uit met de popjes, tot het moment dat de sociale situatie uitnodigt tot handelen.
Zet de pop juf ver van de anderen, met haar gezicht van de popjes af.

Juf wil niet luisteren

Scene 1: Dat is gemeen!

Amir en Farik stoeien.
‘Pak me dan, als je kan!’ roept Farik, en hij rent weg. Amir gaat achter hem aan. Farik kan hard rennen, maar Amir haalt hem toch in. Hij pakt Farik om zijn middel, en Farik valt om. Hij wordt boos en roept: ‘Dat is gemeen! Ik ga naar de juf’.
Farik (loopt naar de juf:) ‘JUFFROUW! Amir heeft me op de grond gegooid.’
Juf: ‘O jee, heb je pijn?’
Farik: ‘Nee, maar het was wel gemeen…’
Juf: ‘Ik ben nu even met dit groepje aan het werk. Dus ik heb nu even geen tijd voor jullie. Kunnen jullie het zelf proberen op te lossen?’
‘Ik weet niet’, zegt Farik. Hij loopt terug naar Amir.

Vraag de leerlingen:
Wat kan Farik zeggen of doen?
En Amir?
Laat hen de popjes gebruiken terwijl ze vertellen. Hoe voelen ze zich, denk jij? Speel zelf de juf.
Vraag na de eerste ronde: Kun jij het nog anders spelen / wie kan nog een andere oplossing bedenken?

Scene 2: Ik pas er niet bij!

Attribuut: een bankje op pop-formaat.
Stel eerst de popjes voor, noem hun namen.
Beeld de scènes uit met de popjes, tot het moment dat de sociale situatie uitnodigt tot handelen.

Afra en Lisa zijn in de leeshoek.
Afra zit in de leeshoek. Nou ja, eigenlijk zít ze niet, ze ligt. De bank is helemaal vol, en Lisa kan er niet meer bij.
Lisa vraagt: ‘Wil je opschuiven, dan kan ik er ook bij.’
Afra antwoordt: ‘Nee, ik lig net zo lekker, ga jij maar op de grond’.
Lisa loopt naar de juf en roept: ‘JUFFROUW! Afra wil mij niet op de bank laten.’
Juf: ‘O jee, ik kom straks kijken, nu moet ik eerst even naar de wc. Echt, heel erg nodig! Dus nu heb ik even geen tijd. Probeer het zelf maar op te lossen.’
Lisa zegt: ‘Maar ze wil niet!’ Juf stopt haar oren dicht, en Lisa loopt terug naar de leeshoek.

Vraag de leerlingen:
Hoe zal Lisa zich voelen? Wat kan Lisa zeggen of doen?
En hoe denk je dat Afra zal reageren?
Laat hen de popjes gebruiken terwijl ze de scene afmaken. Speel zelf de juf.
Vraag na de eerste ronde: Kun jij het nog anders spelen / wie kan nog een andere oplossing bedenken?

Scene 3: Au! Mijn teen!
Attrbute: blokjes om te bouwen
Stel eerst de popjes voor, noem hun namen.
Beeld de scènes uit met de popjes, tot het moment dat de sociale situatie uitnodigt tot handelen.

Amir en Lisa zijn in de bouwhoek Samen maken ze een hele hoge toren. Ze zingen er een liedje bij:
‘Nog hoger, nog hoger, onze toren is het aller aller hoogst! Nog hoger, nog hoger, onze toren is het aller aller hoogst!’
‘Kijk’, zegt Amir, ‘De toren is als bijna net zo hoog als ik!’
Lisa lacht. Ze wil hem nóg hoger maken. Daarvoor moet ze op haar tenen gaan staan. Maar oei! ineens stort de toren in elkaar. En een groot houten blok valt precies op Amir’s grote teen.
‘Au!’ roept Amir, en hij begint te huilen. ‘Dat is jouw schuld’, snikt hij.
Lisa rent naar juf en zegt: ‘JUFFROUW, Amir huilt omdat er een blok op zijn voet kwam.’
Juf zegt: ‘Oei, dat kan best even pijn doen. Maar ik ben nu even met de mama van Afra aan het praten. Misschien kun jij Mini zelf ook helpen?’
Lisa loopt terug naar de bouwhoek.

Vraag de leerlingen:
Wat kan Lisa zeggen of doen?
En hoe denk je dat Amir zal reageren?
Laat hen de popjes gebruiken terwijl ze de scene afmaken.
Vraag na de eerste ronde: Kun jij het nog anders spelen / wie kan nog een andere oplossing bedenken?

Scene 4: de juf komt terug.
Bespreek met de leerlingen de oplossingen die ze bedacht hebben. Speel daarbij de juf.

Juf: ‘Zo, nu heb ik tijd voor jullie. Willen jullie vertellen hoe je het hebt opgelost?’
Bij scene 1: ‘Farik, wat heb jij gedaan?
En Amir, Hoe vond je dat?
Kunnen jullie nu weer goed samen spelen?’
Dan vraagt juf aan de andere kinderen: Hadden jullie ook nog een andere manier bedacht om het op te lossen?’

Bij scene 2:
Juf: ‘Lisa, wat heb jij gedaan?
En Afra, Hoe vond jij dat? Is het gelukt om samen te spelen?
Hoe voelden jullie je toen?
Had je het ook op een andere manier op kunnen lossen?’
Herhaal na afloop kort de gevonden oplossingen. Welke vinden de kinderen het beste?
Vraag dan: ‘welke oplossingen hadden jullie nog meer bedacht?’

Bij scene 3:
Juf: ‘Lisa, wat heb jij gedaan?’
En Amir, heeft het geholpen? hoe voelde jij je toen?
Hebben jullie de hoge toren nog een keertje gemaakt?’
Dan vraagt juf aan de andere kinderen: ‘Kunnen jullie nog een andere manier bedenken om het op te lossen?’

Juf Els speelt de eerste 3 scenes met 4 leerlingen van groep 1. Door de voorafgaande les over conflictoplossing (zie: In Pais en Vree, Oplossingen bedenken (1/ 2), hoofdstuk ??) zijn ze erg gefocust op de stappen voor het oplossen van een ruzie. Bij Dat is gemeen! zegt Farik, degene die boos is: ‘Je had me op de grond gegooid, en het deed pijn’. Mehmet (in de rol van Amir) zegt ‘Sorry’. Juf Els: Je zegt wel sorry, en dat is fijn, maar je hebt Farik ook pijn gedaan, hoe kan je hem troosten? Mehmet geeft met zijn poppetje een dikke knuffel aan het andere poppetje. De scene in de leeshoek, Ik pas er niet bij!, is snel opgelost: Als Hafsa met pop Lisa niet op de bank mag, gaat ze naar juf. Teruggestuurd vraagt ze nog een keer: ‘Afra, wil je opschuiven, ik wil niet op de grond zitten.’ Nu laat Santosh het popje Afra zeggen: ‘Okee’, en hij maakt ruimte door het popje op te schuiven. In Au! mijn teen! gaat Selina (met popje Lisa) eerst naar juf en dan naar Santosh met de klacht: ‘Je hebt me pijn gedaan’. Santosh: ‘Sorry’. Juf Els: ‘Goed dat je sorry zegt, maar eigenlijk was het een ongelukje. Wil je Mini misschien troosten?’ Santosh gaat met zijn popje vlakbij Mini staan. Maar Mini (Selina) blijft huilen. Juf Els: ‘Wat kan Lisa dan doen om je te helpen?’ ‘Ik wil een pleister,’ snikt Mini. Santosh pakt een denkbeeldige pleister en plakt die op het popje Mini. Dan drukt hij zijn popje Lisa dicht tegen Mini aan. Juf Els: ‘Geef je hem nu een knuffel?’ Santosh knikt. ‘En is het dan weer goed, Mini?’ Selina lacht en zegt: ‘Ja’.
In het vierde verhaaltje, als de juf eindelijk tijd heeft, vertellen de kinderen haar de oplossingen die ze bij de vorige verhaaltjes hebben verzonnen.
Het viel juf Kim op, dat ze ook bij het eerste verhaal nog wisten hoe het ging. En hoe ze het oplosten. Juf Els sluit af met: ‘Alle kinderen in de verhaaltjes konden hun probleempje zelf oplossen, en jullie hebben hen daarbij geholpen. Je hoeft dus niet meteen naar juf te gaan. En als je het zelf niet weet, is er misschien een klasgenoot die je kan helpen. Ik vind het fijn als jullie zelf proberen op te lossen als er iets is, want dan kan ik rustig met de andere kinderen werken of met de ouders praten.’

2. Afsluiting

Nou, je ziet dat je veel verschillende dingen kunt doen. Dat hebben jullie goed bedacht. Alle poppetjes en de juf zijn tevreden, denk ik. Dank jullie wel.

3. Verwerking

Zet eventueel de popjes en de attributen op een tafel in de huishoek en suggereer de leerlingen dat ze het rollenspel zelf nog eens naspelen of voortzetten.

4. Publiceren op het weblog

Bespreek met de leerlingen of ze tevreden zijn over de oplossing die ze gevonden hebben, en maak eventueel foto’s van hun rollenspelen. Stel voor om de oplossingen, met een toelichting van de leerlingen) te publiceren op het weblog van de klas.

Tip 1
Wees de komende tijd terughoudend met ingrijpen en verwijs regelmatig terug naar de oplossingen die de leerlingen zelf hadden bedacht. Als een leerling er niet zelf uit komt, vraag dan een klasgenoot naar tips of hulp bij het oplossen als zo’n situaties zich weer voordoet.

Tip 2
Let op wanneer leerlingen zelfstandig iets oplossen en complimenteer hen daarvoor. Leer hen tegelijkertijd dat er situaties zijn dat ze wél direct naar je toe moeten komen, bij echt gevaar of treiteren.

Tip 3
Bedenk zelf vervolg-scènes over het zelf oplossen van alledaagse probleempjes in jouw klas.

Verwerking
Zet de popjes en de attributen op een tafel, bijvoorbeeld in de huishoek, en suggereer de leerlingen uit het groepje dat ze zelf nog even verder mogen spelen met de popjes.